مقدمه

به مناسبت 61 یکمین سال تاسیس شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه تصمیم گرفتم تاریخچه سندیکای کارگران شرکت واحد را با بیش از 100 صفحه سند منتشر کنم.

اولين خط اتوبوسرانی تهران در 14 تير ماه سال 1335 با 80 دستگاه اتوبوس در مسير بازار تا فوزیه (ميدان امام حسين) در حضور نمايندگان مجلس شورای ملی وقت و تعدادی از وزیران افتتاح گرديد.

شاید بسیاری نمی دانستند که این افتتاح چه سرنوشتی را برای جنبش سندیکایی پس از کودتا رقم خواهد زد و از دل خود چه رهبران با ارزشی را تقدیم جنبش کارگری خواهد نمود. کارگرانی که در شورای متحده و دوران تاریخ ساز 1320 تا 1332 فعالیت کوچکی داشتند ، پس از کودتا متوجه شدند که به چه کادر های ارزشمندی تبدیل شده اند.

در این تاریخچه شاهد دو گرایش کارگری هستیم. رهبرانی اصیل و با دیدگاههای خالص کارگری و رهبرانی که گوشه چشمی به دولت و مراکز قدرت دارند.

رهبران اصیل از هر روزنه ای که برایشان گشوده می شود و یا می توانند باز کنند بیشترین بهره را برده و آموزش های کارگری را به میان کارگران می برند. این رهبران نمی نشینند تا کارگران به دنبالشان بیایند، بلکه به میان کارگران رفته و هم نفس با آنان به سازماندهی می پردازند. رهبرانی که راه باز می کنند و آن چنان اعتمادی را از کارگران کسب می کنند که در تعمیرگاه شرکت با نخست وزیر به مذاکره می نشینند.

این تاریخچه برش کوچکی از مبارزات جنبش سندیکایی و کارگری است. آنچه مرا واداشت تا به این عرصه پا بگذارم در دسترس نبودن تاریخ مبارزاتی کارگران بعد از سال 32 تا مقطع 1357 است. به ویژه که این جمعی از این رهبران چهره در خاک کشیدند و تنها بخش کوچکی از آنان هنوز زنده هستند و سرفراز زندگی می کنند.

امیدوارم تاریخچه هایی که بعد از این منتشر می کنم به تاریخ نگاران جنبش کارگری افق لازم برای تحلیل و نگارش تاریخ سندیکایی و کارگری را بدهد.

این تاریخچه را تقدیم می کنم به کوشندگان تا به آخر استوار،  محمد فرهت مطلق و علی مخبریان نجات و علیرضا فرهادی و دیگر کوشندگان این سندیکا تا به امروز.

تاریخچه شرکت واحد