تضعیف «امکان» و «اسکان» کارگران با فراموشی تعاونی‌های کارگران
خلع سلاح جامعه کارگری با عدم اجرای مواد ۱۳۲ و ۱۳۳ قانون کار
آبان ۲۹, ۱۴۰۳
بسیاری از فعالان کارگری معتقدند دیگر حمایت خاصی از اتحادیه امکان و اسکان از سوی دولت و وزارتخانه‌ها صورت نمی‌گیرد و اهتمامی که در دهه‌های گذشته نسبت به اتحادیه‌های تعاونی‌های کارگری در حوزه مسکن و مصرف وجود داشت، دیگر وجود ندارد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، ۲۹ آبان ماه سالروز تصویب قانون کار ایران، همواره یادآور بخش‌ها و فصل‌هایی است که تا حد ممکن در آن تلاش شد تا از حقوق کارگران در برابر دولت و کارفرمایان صیانت شود، اما رفته رفته مترقی‌ترین بندهای آن به بوته فراموشی سپرده شده و اجرایی نشد. گاهی برای برخی از آن‌ها چنان دادنامه‌ها و شیوه‌نامه‌های اجرایی پیچیده نوشته شد که در عمل و در اجرا دیگر نتوان به برخی از مواد آن رجوع کرد. یکی از این مواد مورد غفلت واقع شده که چندین دهه است، اجرایی نمی‌شود، بحث مواد ۱۳۲ و ۱۳۳ قانون کار درباره تعاونی‌های کارگری است.
نئولیبرالیسم؛ عامل فراموشی تعاونی‌های مصرف و مسکن کارگری
مازیار گیلانی نژاد (فعال کارگری و مدیر تعاونی مسکن کارگران فلزکار و مکانیک) درباره نحوه فراموشی تعاونی‌های مسکن و مصرف کارگری گفت: قبلاً اتحادیه اسکان به کارگران زمین و وام می‌داد و حمایت‌هایی نیز از سوی بانک رفاه و بانک مسکن در این مسیر داشت تا برای کارگران مسکن ساخته شود. این روند تا دهه هفتاد ادامه داشت و بحث مسکن‌سازی به انحای مختلف انجام می‌گرفت تا در پایان دهه هفتاد و به ویژه از دور دوم ریاست جمهوری آقای خاتمی این روند متوقف شد. در این دوره به اصل ۴۴ قانون اساسی بی‌توجهی شده و نقش تعاونی‌ها تضعیف شد.
وی افزود: تعاونی‌ها در دهه هشتاد به سمت فعالیت‌های مالی کشیده شدند. مسائلی هم حول تعاونی‌های مالی ایجاد شد که تعاونی‌ها را بدنام کنند و تعاونی کارگری نیز در بی‌توجهی منزوی ماند. با تغییرات قانونی اندوخته‌های کوچک کارگران و خانوارهای ضعیف آب شده و ضایع شد. تعاونی‌های مسکن در بسیاری از ادارات تعاون استان‌ها درحال تعطیل شدن هستند. زیرا هیچ حمایتی از سوی دولت باوجود تعهد قانونی آنان طبق قانون کار، برای آنان ارائه نمی‌شود.
این فعال کارگری تاکید کرد: تعاونی‌های مصرف کارگری نیز در چهارچوب سیاست‌های نئولیبرالی و اینکه به جای کالا حتما پول نقد داده شود، از بین رفتند و حمایت‌ها در چهارچوب سیاست‌های پیشنهادی صندوق بین المللی پول و بانک جهانی از بین رفت. این فرهنگ به مرور همه‌گیر شد که به کارگران و مردم پول نقد بدهیم تا در زیر آفتاب تورم به مرور ارزش آن از بین برود و دیگر کارگر از اینکه قبلا به او بن کالا و خود کالا داده می‌شد، یادی نکند. بسیاری از تعاونی‌های مصرف که با کارخانه‌ها ارتباط داشتند، دچار مشکل شدند.
او تصریح کرد: ما از تلاش‌هایی که برای تضعیف اتحادیه امکان شد آگاهیم. با تضعیف اتحادیه امکان به عنوان تشکل مادر، به مرور فروشگاه‌های آن به فروش رسیده و زمین‌های موردنظر از دست رفت. در واقع ابزاری که کارگران با آن می‌توانستند تا حدی بر امواج تورم و گرانی فائق بیایند نیز با تضعیف تعاونی‌های کارگری از ما دریغ کردند. ما عملاً کارگران را از همه لحاظ خلع سلاح شدند.
گزارش: رضا اسدآبادی