ساعت 8 و 5 دقیقه عصر روز 15 دیماه 1394 کانال : درود و شب بخیر بر همراهان عزیز کانال تریبون و مهمان ارجمند امشب کانال جناب اقای مازیار گیلان نژاد عزیز فعال سندیکایی و کارگری.

گیلانی نژاد : منهم درود می فرستم به همه دوستانی که این گفتگو را خواهند دید.

کانال : با درود و احترام خدمت آقای مازیار گیلان نژاد و سپاس گذاری جهت حضورتان در این گفتگو در ابتدا خواهشمندم درباره تاریخچه سندیکای فلزکار مکانیک و شرایط فعلی آن توضیحاتی بفرمایید.

گیلانی نژاد: سندیکای کارگران فلزکارمکانیک در بهار سال 1323 تشکیل شد و بعد از کودتای 28 مرداد سال 32 که منجر به بسته شدن و دستگیری فعالینش شد در سال 1339 دوباره فعال شد و با ثبت در وزارت کار با شماره 32 تولدی دوباره یافت.درحال حاضر هم ما مدت 10 سالی است که با موج نوین سندیکاخواهی دوباره فعالیت مان را آغاز کرده ایم

کانال: ساختار تشکیلاتی سندیکاها مبتنی بر انتخابات آزاد می باشد، فعالین سندیکای فلزکار مکانیک تا چه حد توانسته اند بر این اصل استوار باشند؟

گیلانی نژاد : در شرایط کنونی چنین امری بسیار سخت و دشوار است اما برای این مهم ما از خرد جمعی و ساختار شورایی استفاده کرده ایم که در تمام تصمیم گیری ها دوستان بتوانند شرکت داشته باشند.

کانال: سندیکاها به عنوان یک تشکل مستقل تا چه حد می توانند در مناسبات سیاسی و اجتماعی جامعه مدنی نقش داشته باشند؟ و آیا اصلا به چنین نقشی اعتقاد دارید؟

گیلانی نژاد : بی تردید. نقش سازمان های مردم نهاد در ساختار هر جامعه ای بسیار تعیین کننده و نشان از دمکراتیک بودن ساختار سیاسی دارد. هرچه بیشتر این سازمان های مردم نهاد بخصوص سندیکاهای کارگری در فرایند تصمیم گیری های سیاسی و اجتماعی و اقتصادی حضور داشته باشند بهتر می شود به مشکلات پیشرو غلبه کرد.

کانال: لطفا در مورد سیر تحول تاریخی فعالیت کارگری و سندیکایی در ایران توضیح بیشتری بفرمایید

گیلانی نژاد : بیش از یکصد سال است که اندیشه های کارگری در ایران رشد و آغاز به فعالیت کرده است چه از زمانی که سوسیال دمکرات ها اندیشه برابری را مطرح کردند چه از دوران مشروطه که اولین سندیکای کارگری در چاپخانه کوچکی در تهران تشکیل شد. از همان زمان موضوع 8 ساعت کار با مزدی عادلانه که بتوان زندگی یک خانواده کارگری را تامین کرد در دستور سندیکاها قرار گرفت. به همین منظور اولین اعتصابات برای به رسمیت شناختن اتحادیه های کارگری یا سندیکاها به عنوان نمایندگان کارگران مطرح شدند. در تبریز اولین اعتصاب سازماندهی شده توسط سه کارخانه چرم سازی شروع شد که در آن موضوع نمایندگان کارگری، 8 ساعت کار، عدم اخراج کارگران تا تایید نشدنش توسط نمایندگان کارگری، بازنشستگی و از کار افتادگی، مطرح شد. اگر بخواهم فعالیت های کارگری را بهتر توضیح بدهم باید تاریخ جنبش کارگری را به 4بخش تقسیم کرد بخش اول پاشیدن بذز آگاهی و حقوق کارگران توسط پیشروان سوسیال دمکرات تا قبل از انقلاب مشروطه بخش دوم بعد از انقلاب مشروطه و دوره رضا خان که بذر آگاهی رشد می کند و از سال 1300 با آمدن سید جعفر پیشه وری و سید محمد دهگان که به تشکیل سندیکاهای کارگری منجر شد و بیش از 100 اتحادیه در تهران و شهرستان ها تشکیل شد و برای اولین بار جشن اول ماه مه را در فراخوانی در روزنامه حقیقت ، در میان کارگران جشن گرفته شد و خواسته های جنبش 8 ساعت کار مطرح گردید تا سال 1320. بخش سوم از سال 1320 تا 1332 که این اقدامات باعث شد شورای متحده کارگران و زحمتکشان ایران در سراسر ایران تشکیل شود و کلیه خواسته های زحمتکشان را به مواد قانونی تبدیل کرد. که از جمله اولین قانون کار پیشنهاد و به تصویب مجلس در سال 1325 رسید. موضوع قوانین تامین اجتماعی به مواد قانونی تبدیل شد. مذاکره نمایندگان کارگران در اعتصاب سال 1325 کارگران نفت که تحت سرپرستی شورای متحده مرکزی زحمتکشان ایران با نمایندگان دولت و شرکت غاصب نفت انگلیس صورت گرفت از افتخارات زحمتکشان است . از سال 1332 به بعد جنبش سندیکایی تمامی قوانین را به دولت شاه اجبار کرد که اجرایی کند و این بزرگترین دستاورد جنبش سندیکایی و کارگری است .

کانال: از مهمترین حوادث سیاسی پیشرو در کشور، انتخابات اسفند ماه می باشد، موضع سندیکای شما در این رابطه چیست؟ شرکت فعال یا چیز دیگری؟

گیلانی نژاد : سه دهه از بسته شدن فضای سیاسی کشور و نقض آزادی‌های دموکراتیک، مثل آزادی بیان و پس از بیان، و محدودیت آزادی مطبوعات می‌گذرد و در  مقطع هر انتخاباتی، همیشه و هر بار موضوع شرکت کردن یا نکردن در انتخابات مورد بحث و مجادلهٔ شدید مردم و زحمتکشان بوده است. بیش از یک‌صد سال است که طبقهٔ کارگر برای احترام به حق رأی و حقوق مساوی برای همهٔ مردم مبارزه کرده است. انتخاب کردن و انتخاب شدن یکی از حقوق مسلّم مردم است، حال چرا باید این سؤال پیش بیاید که آیا باید از این حق استفاده کنند یا نکنند؟

من همیشه سؤالاتی را پیش پای دوستان کارگرم گذاشته‌ام از این قبیل که:«رأی‌دهندگان بگویند که چگونه از آرایشان صیانت خواهند کرد؟ و همچنین تحریم‌کنندگان بگویند که چگونه و با چه ابزاری می‌خواهند به نتیجهٔ مطلوب خود برسند و قدم بعدی را چه می‌بینند و در آن راه حاضرند چه قدم‌هایی بردارند؟» و از دوستان کارگرم خواسته‌ام که در مورد این موضوعات شعاری برخورد نکنند، زیرا که بیش از سی سال است که شعارهای مختلف را شنیده‌ایم و حالا می‌خواهیم فارغ از احساسات و با استدلال منطقی موضوع را آسیب‌شناسی و راهی به سمت جلو پیدا کنیم. در این سال‌ها به هر حال بخشی از اعضای سندیکا این یا آن انتخابات را تحریم و بخشی هم در انتخابات شرکت کرده‌اند که البته هر دو دسته از حق شهروندیشان استفاده نموده‌اند. بارها در سندیکا بحث شده و دوستان گفته‌اند که سندیکا چرا اطلاعیه‌ای در مورد انتخابات صادر نمی‌کند و نمی‌گوید که چرا شرکت می‌کند یا چرا شرکت نمی‌کند؟ یا اصلاً موضع سندیکا در قبال انتخابات چیست؟

بارها به دوستان گفته‌ام که سندیکاهای کارگری در صورتی در انتخابات شرکت می‌کنند که یا نماینده‌ای از سندیکاهای کارگری برای دفاع از برنامه‌ها و خواست‌های صنفی و اجتماعی آنان با شعارهای مشخص کاندیدا شود یا احزاب طبقهٔ کارگر و کوشندگانش نماینده‌ای را به این منظور معرفی کنند. در این صورت است که سندیکاها فعالانه در انتخابات شرکت می‌کنند، چون که می‌توانند در صورت تخلّف نمایندگانشان یا عمل نمایندگانشان برخلاف تعهدی که داده‌اند، از رأیشان صیانت کنند و در یک بازخوانی، آرایشان را از نمایندگان متخلّف پس بگیرند و با جمع‌آوری امضا آنها را خلع کنند. این یکی از دستاوردهایی است که کارگران جهان از زمان کمون پاریس توانسته‌اند به دست بیاورند، و بسیار مهم است، و از آن چون مردمک چشم پاسداری می‌کنند.

کانال: کارگران برای دفاع از حقوق کارگری و قانونی خود چه امکانات و موانعی در حال حاضر دارند ؟

در حال حاضر کارگران قانون کاری دارند که مطلوب نیست و همچنین قانون اساسی فصل سوم که حقوق ملت را در آن درج شده است. اما اینها فقط قوانین هستند و اجرایی شدنش بستگی به قدرت کارگران و سندیکاهای کارگریشان دارد. بزرگترین مانع، محدود کردن سندیکاها از سال 1362 و دستگیر نمودن کوشندگان کارگری است. 23 همین ماه آقای مددی رییس سندیکای کارگران شرکت واحد و داود رضوی از اعضای هیات مدیره برای تجمعاتی که برای موضوع مسکن کارگران ترتیب داده اند باید به دادگاه انقلاب بروند و 23 دیماه هم 16 نفر از کوشندگان معدن یزد. اینها بزرگترین بازدارندگی سندیکاهای کارگری است.

کانال :جناب گیلان نژاد بحثی راجع به بازخوانی آرا مطرح فرمودید که تاکنون در مباحث سیاسی و حقوقی ندیدیم . منظورتان را لطفا بیشتر برای مخاطبان محترم تشریح فرمایید.

گیلانی نژاد : البته این یک مبحث کارگری است که در زمان کمون پاریس برای نمایندگانی که به تعهدات کارگری خود عمل نمی کردند و عامل سرمایه داران می شدند اعمال می شد که در یک رای گیری دوباره کارگرانی که به نماینده متخلف رای داده بودند رای خود را پس گرفته و نماینده خلع می شد. در سندیکاهای کارگری بارها این بازخوانی رای اعمال شده است. در سندیکای کارگران کفاش زمانی که دبیر سندیکا برخلاف سنت متداول عضو حزب رستاخیز شد با تشکیل یک مجمع عمومی فوق العاده او را برکنار کردند. ما به این دستاورد تاریخی کارگری افتخار می کنیم و جزو اختیارات کارگران است.

کانال : از نظر شما کنش های سیاسی طبقه ی کارگر چگونه ساماندهی می شود ؟

گیلانی نژاد : باید مشکلات کارگران را شناخت و اوضاع را درک کرد و سپس با برنامه ریزی و تبلیغ میان کارگران اعتراضات کارگری را هدفمند جلو برد. نباید اسیر احساسات و خواست های خود شد. امروز کارگران ایران اولین خواسته و مهمترینشان به موقع دادن دستمزد هاست. خوب من خیلی دوست دارم که اولین خواسته کارگران رفع محدودیت از سندیکاها باشد اما آیا همه کارگران سندیکاهای کارگری را می شناسند؟ پس باید به میان کارگران رفت حقوقشان را به آنها یادآور شد و سپس آن را به یک اعتراض تبدیل کرد. نمونه مشخص اش همین اعتصاب کارگران معدن چادرملوست که باید همه کوشندگان کارگری درس بگیرند. انجمن صنفی کارگران چادرملو خواسته هایشان را آنچنان به میان مردم بردند که همه شهر پشت خواسته های این کارگران ایستاد و حتا حراست معدن هم به اعتصابیون پیوست. هرچند امروز باید بروند و دادگاهی شوند ولی همه کوشندگان می دانند که در این راه به ما مدال و دسته گل نخواهند داد.

کانال : چنانچه هیچیک از کاندیدهای انتخابات، در رابطه با منافع طبقه کارگر ، رویکرد مطلوب سندیکا را نداشته باشد، باز هم تمایلی به شرکت در انتخابات دارید؟

گیلانی نژاد : ما تا زمانی که نتوانیم از آرای خود صیانت کنیم به پای صندوق های رای نخواهیم رفت. در ضمن هیچ کاندیدایی هم مطالبت کارگران را مطرح نکرده است. در میان انتخاباتی که تاکنون انجام شده یکبار دکتر معین از سندیکاها دعوت کرد که خواسته هایشان را بنویسند که نوشتیم و فرستادیم. یک بار هم مهندس موسوی در منشورشان اعلام کردند که روابط کار و کارگری را با سندیکاهای کارگری هماهنگ خواهند کرد. البته نقل به مضمون است. امیدوارم که در سال های آتی بتوانیم نمایندگان سندیکاهای کارگری را برای انتخابات آماده کنیم و در سر صندوق ها هم نمایندگان سندیکایی بر شمارش آرا و دیگر موضوعات نظارت کارگری داشته باشند.

کانال: موضوع تایید یا رد صلاحیت نامزد ها از چالش های انتخابات پیش روست. آیا نظرتان در رابطه با شرکت در انتخابات به تایید صلاحیت ها وابسته است؟

گیلانی نژاد : اگر ما نمایندگانی داشته باشیم که در این فرایند شرکت کنند چه تایید صلاحیت بشوند و چه رد ، کار ما این است که از فضای بدست آمده حسن استفاده را کرده و به میان مردم برویم و خواسته هایمان را مطرح کنیم و با روشنگری هم بذر آگاهی را در میان مردم بپاشیم و هم سطح مطالبات را بالا ببریم. اگر حقمان را هم ضایع کنند تردید نکنید که از همه نیرویمان برای صیانت از تضیع حقوقمان بهره خواهیم گرفت.

کانال : سال ها است که عده ای تحت عنوان نمایندگان کارگران از خانه کارگر و احزابی مانند حزب اسلامی کار در مجلس حضور دارند ؟ آیا از دید کارگران ، آن ها در دفاع از حقوق کارگران موفق بوده اند ؟ چرا ؟

گیلانی نژاد : ببینید خانه کارگر و حزب اسلامی کار تشکل های مذهبی هستند که خود را به کارگران می چسبانند. در این تشکل ها اگر شما مسلمان نباشید راهی برای ورود ندارید پس کارگران غیرمسلمان را نه راه می دهند و نه نمایندگی. سالهاست که این آقایان در مجلس هستند و در حال حاضر هم عضو مرکزیتشان وزیر کار. بگویند چه کرده اند در این 35 سال چه حقی برای کارگران اضافه کرده اند؟ که من می گویم بزرگترین ضربه ها را به طبقه کارگر و دستاوردهایشان این آقایان زده اند. کجاست استخدام رسمی؟ دفترچه های بیمه به ورق پاره هایی در دستان کارگران تبدیل شده. تامین اجتماعی محل غارت دزدان شده است. اگر یک نماینده سندیکایی در مجلس حضور داشت به جرات می توانم ادعا کنم که بارها خود را به آتش می کشید ولی از این آقایان بخاری بلند نمی شود. در حال حاضر برنامه توسعه ششم در دستور کار است و می خواهند کارگران زیر 29 سال را 75 درصد حقوق بدهند یعنی راهی باز شود تا کارهایی که نیاز به تخصص آنچانی ندارد را به این کارگران جوان بدهند و 30 ساله ها و بیشتر را از واحد های تولیدی بیرون کنند این دست پخت آقای وزیر کار عضو شورای مرکزی حزب اسلامی کار و بچه جوادیه و کارگراست. کارفرماهای ما که نزده می رقصند با این قانون چه ها که نخواهند کرد. به نظر شما کار آقای محجوب تصویب قوانین برای کارگران است یا امضا جمع کردن برای لایحه سگ نگردانی؟ به نظر شما موفق بوده اند ؟ آری موفق بوده اند آنهم به نفع کارفرمایان.

کانال ، صالح کیاماری: اگر کاندیدا یا یکی از جریانهای سیاسی برنامه ای را مطرح کنند که در نهایت منافع آحاد جامعه را در بر بگیرد ، باز هم مطلوب سندیکا نبوده و از مطالبات کارگران نمی باشد؟

گیلانی نژاد : ببینید سالهاست که همه برای مردم و بخاطر مردم شعار می دهند. اما کو کجاست؟ در مجلس ششم کارگاههای زیر 9 نفر را از شمولیت قانون خارج کردند و امروز می بینیم که بیش از نیمی از خاک کشورمان را به مناطق آزاد تجاری تبدیل کرده اند و حقوق کارگران را رعایت نمی کنند همین چند روز پیش کارگران فازهای 19 و 21 عسلویه برای حقوق 4 ماه عقب افتاده اشان اعتصاب کردند. جواب چه بود بلک لیست کردن کارگران یعنی دیگر تو حق نداری در هیچ شرکتی تا عمر داری در عسلویه کار کنی. مشکل سیستم و ساختار موجود است. همین دوستانی که شما نام بردید مگر الان در مجلس حضور ندارند چه کردند؟ اگر ما می گوییم نمایندگان سندیکاهای کارگری به این دلیل است که به تعهدشان و عملکردشان ایمان داریم که در این سیستم پر فساد آلوده نخواهند شد. ابراهیم مددی با این همه زندانی و سختی مگر جز بهروزی کارگران شرکت واحد و کارگران ایران چه می خواهد؟ ناصر آغاجری در سن شصت و چند سالگی در دمای 50 درجه به بالا کار می کند و هنوز هم به آرمان هایش وفادار است نماینده کارگری این ویژه گی را دارد.

کانال ، فرهاد میرزایی : درود جناب گیلانی نژاد ، چرا اتحادیه ها و سندیکا های کارگری نتوانسته اند در حال حاضر در جامعه تاثیر گذار باشند؟ نقش کارگران در این مورد چیست؟ آیا برنامه مدون برای حال و آینده ترسیم کرده آید؟ نقش مدیران سندیکا در حال حاضر چیست؟ میتوانید برای ما زمانی مشخص کنید که اتحادیه ها و سندیکا به جایگاه اصلی خویش برسند؟

گیلانی نژاد : من پیشگو نیستم. امیدوارم که بعد از این مصاحبه هم باز هم در خدمت کارگران باشم و به جایی جز خانه ام نروم. شما اگر مطالب بالا را می خواندی این پرسش ها پاسخ داده بودم. دوستان ، باید آموزش دید و آموزش داد و آرمان های کارگری را به میان کارگران برد . تا زمانی که کارگران از حقوق خود مطلع نشده اند ما قدرتی برای اجرایی کردن خواسته هایمان نداریم. در روزهای انقلاب 57 کارگران با اتکا به قدرتشان شیرهای نفت را بستند و سرسپردگان آمریکایی را از کشور کارگریمان بیرون کردند. ما باید به این جایگاه برسیم و فقط در هم آموزی و متحد شدن در سندیکا های کارگری امکان پذیر خواهد بود. سندیکاهای ما برنامه و اساسنامه دارد که می توانید در سایت دو زبانه سندیکاهای کارگران فلزکار مکانیک به آدرس sfelezkar.com  ببینید. دوست خوب من نشریه پیام سندیکا هم می تواند در پاسخگویی به سوالات شما مفید باشد. آن را تهیه کرده و بخوانید.

کانال : خیلی ممنون . ممکن است سندیکاها و اتحادیه های کارگری فعال و مستقل و فعالین زحمتکش این حوزه را معرفی فرمایید ؟ برای آشنایی بیشتر مردم یا جریانات سندیکایی ؟

گیلانی نژاد : در حال حاضر سندیکای کارگران شرکت واحد اتوبوسرانی تهران به ریاست ابراهیم مددی در شرکت واحد، سندیکای کارگران فلزکارمکانیک در میان فلزکاران ایران، سندیکای کارگران نیشکر هفت تپه در کارخانه هفت تپه دزفول، اتحادیه نیروی کار پروژه ای ایران در عسلویه ،سندیکای کارگران نقاش تهران در میان کارگران نقاش تهرانی مشغول فعالیت هستند.

کانال، میثم : آقاي گيلان نژاد اصولا اعتقادي به شرکت در انتخابات داريد؟ و چرا طبقه کارگر کانديدا براي مجلس ندارن؟

گیلانی نژاد : پاسخ شما را در اولین سوالات دادم . رای دادن یک حق شهروندی است که برایش خون ها داه شده است پس نباید این حق را دست کم گرفت. سندیکاهای کارگری فقط از نمایندگانشان و یا نمایندگان احزاب طرفدار زحمتکشان حمایت و دستور اکید برای شرکت در انتخابات می دهد. در غیر این صورت افراد سندیکایی به صلاحدید خود تصمیم می گیرند که در انتخابات شرکت کنند یانه؟ متاسفانه شرایط برای نماینده شدن کارگران فراهم نیست. من از شما می پرسم که چند نفر از کارگران ایرانی دارای لیسانس هستند؟ که امکان کاندیدا شدن را داشته باشند. باید سیستم محدود کردن کاندیدا شدن را از بین برد تا شما و من کارگر نه به دلیل سواد بلکه با اعتمادی که مردم به ما دارند کاندید انتخابات شویم.

کانال : دوستان پرسیده اند که با توجه به شهرت سندیکایی آقای منصور اسانلو که یکی ازرهبران سندیکای اتوبوس رانی است و اون کسی بود که سندیکای اتوبوس رانی را درجهان مطرح کرد ، آیا نظریات ایشان در سندیکاها مورد استفاده قرار می گیرد ؟

گیلانی نژاد : دوستان، در سندیکا قهرمان نداریم. منصور اسانلو و مجموعه هیات موسسان سندیکاهای کارگری که متشکل از پیشکسوتان کارگری بودند دست به دست همه دادند و با همت کارگران شرکت واحد اول سندیکا را پی ریزی و سپس با مبارزاتی که انجام دادند در قلب و روح کارگران جای گرفتند. ما در سندیکاهای کارگری دارای تجربه ای یکصد ساله هستیم و آن راهنمای عمل همه سندیکایی هاست. افق دید ما آرمان های کارگری است و تا زمانی که چشم به این افق داریم راه را گم نخواهیم کرد.

کانال : با سپاس از حضرتعالی ، لطفا جمع بندی خودتان را به عنوان اختتامیه ی بحث بفرمایید ؟

آقاي گيلان نژاد اذعان داريد در فعاليتهاي سياسي تحصيلات و بينش سياسي، تعيين کنندست در هر کشوري . طبقه کارگر کشور مابيشتر تمرکز بر خواسته هاي صنفي دارند، اتحاديه ها.و سنديکا، چه فعاليتهاي کاربردي براي نفوذ طبقه کارگر در امورسياسي دارند؟ و احيانا ميتوانند موثر باشند؟

کانال : دوستان لطفا دیگر سوال نفرستید وقت مصاحبه با جناب گیلان نژاد پایان یافته است و با جواب های ایشان به سوالات آخرین ، گفت و گو را به اتمام می رسانیم و بقیه ی مباحث را به فرصت های بعدی موکول می کنیم .

گیلانی نژاد : خوشحالم که در این جمع به نظرات یک کوشنده کارگری گوش کردید. انتخابات در هر کشوری باید نشانی باشد از برایند فعالیت شما و بقولی یک وزن کشی است. شما در انتخابات هم می توانید با فرستادن کادرهای خود بذر آگاهی را بیفشانید و هم می توانید سطح مطالبات مردم را افزایش دهید. همچنین محکی است تا ببینید که مردم نظرشان در مورد شعارهای شما چیست؟ چقدر در میان مردم کار کرده اید و مردم شما را قبول دارند.و چه وزنی در جامعه دارید. من در مقاله ای نوشتم که ما در حاکمیت حضور داریم. یعنی اندیشه های ما به عنصری مادی تبدیل شده که حاکمیت نمی تواند آن را نادیده بگیرد. در همین چند روز اخیر آقای جهانگیری عیدی کارگران را بچه بازی دانسته و گفته باید مجلس این بساط را جمع کند. دیگر معاون وزیری خواسته های کارگران در مورد 8 ساعت کار و حقوق مناسب و قوانین کار و کارگری را مارکسیستی دانسته. چرا دوستان؟ شما در ایران هیچ کارگری را نمی توانید پیدا کنید که نداند باید 8 ساعت کار کند، بیمه داشته باشد، بازنشسته شود. این قدرت ماست و سرمایه داری از این افکار می ترسد. به همین خاطر هم سطح سواد را گذاشته تا کارگران نتوانند در انتخابات شرکت کنند. دوستان ما نیروی معنوی خوبی در میان مردم داریم که مردم این افکارمان را قبول دارند که باید از آن استفاده کنیم.خودمان را دست کم نگیریم.

با سپاس از همراهی شما.