اجرای طبقه بندی مشاغل یکی از خواسته های عمده زحمتکشان ایران است. کارگران ذوب آهن، خودروسازی ها، فولاد، نفت (پیمانی، قراردادی، ارکان ثالث)، کارگران مخابرات … از آن جمله اند.

طبق قانون کار، کارفرما موظف است در کارگاه های بیش از 50 کارگر طرح طبقه بندی مشاغل را اجرا کند. طرح طبقه بندی مشاغل یکی از دستاوردهای مبارزات کارگران میهن ماست. این طرح با مشخص کردن انواع مشاغل، ایجاد مناسبات صحیح کارگاه با بازار کار در رابطه با مزد و مشخص کردن وظایف مشاغل مختلف در کارگاهها، کارخانه ها، معدن ها، و موسسه های خدماتی و … دستمزد و مزایای کارکنان را تعیین می کند. با اجرای طبقه بندی مشاغل ، حقوق و مزایا کارگران با توجه به شرح وظایف و طبقه بندی شغل آنها مشخص شده به افزایش حقوق انجامیده و از معیشت زحمتکشان صیانت می کند. طبقه بندی مشاغل هر 5 سال باید تجدید شود تا افزایش دستمزدها قدرت خرید طبقه کارگر را حفظ نماید.

در نبود اجرای طبقه بندی مشاغل ابهام هایی در مورد وظایف کاری بوجود می آید و کارفرما در شرایطی که وظایف کارگر مشخص نیست، از ارایه برخی امتیازها و اضافه پرداختی دستمزد و مزایا به کارگران شانه خالی می کند. از قبل از انقلاب قوانین و مقررات گوناگونی در ارتباط با لزوم اجرای طبقه بندی مشاغل تصویب شده اند. در حال حاضر ماده 48 و ماده 49 قانون کار حاوی آیین نامه ها و دستورالعمل های اجرایی طرح طبقه بندی مشاغل هستند.

طرح طبقه بندی مشاغل در مورد مزایای کارگرانی که درگیر کارهای سخت و زیان آور می باشند، نیز تاثیر گذار است. کارفرما بر اساس قانون کار می باید برای آنها 4 درصد بیمه پرداخت کند و در مواردی که کارفرما به هر نحوی از انجام این وظیفه خودداری می کند کارگر مجبور می شود در زمان بازنشستگی این مبلغ را پرداخت کند تا بتواند از مزایای کامل بازنشستگی استفاده کند. یا مثل کارگران ایران خودرو باید بعد از 20 سال حداقل 2 سال دیگر کار کند تا مدیریت این 4 درصد را پرداخت کند تا بازنشسته شوند. در شرکت واحد اتوبوسرانی تهران این بازه زمانی پرداخت، تا یک سال و نیم طول می کشد.

از شگردهای دیگر کارفرما برای خنثا کردن تاثیر مثبت طرح طبقه بندی مشاغل این است که کارفرما به جای حق بیمه کارگران متخصص، حق بیمه را در کمترین حد ممکن یعنی کارگر ساده پرداخت می کند و این باعث می شود کارگر متخصص در روزگار پیری با حقوق ناچیز سر کند.

اجرای طبقه بندی مشاغل را در همه کارخانه ها و کارگاه ها به یک مطالبه همیشگی تبدیل کنیم تا دست کارفرمایان زورگو را از سفره کارگران کوتاه کنیم.

رضا کارشناسان